"Γαλάζια μάτια" της Toni Morisson

Γαλάζια είναι τα μάτια του λευκού... Του αφεντικού, του δυνάστη, αυτού που προσωποιεί την εξουσία, την ομορφιά, την επιτυχία, την ευτυχία... Τα γαλάζια μάτια είναι το διαβατήριο για μια καλή ζωή, μακρυά από την φτώχεια, την αρρώστια, την ασχήμια, τον αλκοολισμό, τον εξευτελισμό... Στο μυαλό της Πέκολα τα γαλάζια μάτια θα της χαρίσουν όλα όσα της λείπουν, θα πάρουν μακρυά όσα την κάνουν δυστυχισμένη...

Τα "Γαλάζια μάτια" είναι μια νουβέλα της Toni Morisson στην οποία αφηγείται την ιστορία της Πέκολα, ενός μικρού μαύρου κοριτσιού από το Lorain του Ohio, και μέσα από αυτήν, την ιστορία της ζωής των Αφροαμερικανών στις αρχές και τα μέσα του 20ου αιώνα... Στις 238 σελίδες του βιβλίου ξεδιπλώνονται τα κοινωνικά αίτια τα οποία οδήγησαν γενιές ολόκληρες Αφροαμερικανών σε αυτή την ιδιόμορφη αποστροφή της πολιτισμικής και φυλετικής τους ταυτότητας ανάγοντας τον λευκό, τις συνήθειες και την όψη του, σε άπιαστο ιδανικό... Τα "Γαλάζια μάτια" μιλά για τους Αφροαμερικάνους εκείνους που διδάχθηκαν ότι η φύση τους είναι συνώνυμη του κακού, του άσχημου, ότι για την κατάντια τους, την φτώχεια τους, την εξαθλίωση τους δεν είναι υπεύθυνος κανένας άλλος εκτός από τους ίδιους, από την φύση τους, επειδή είναι μαύροι... Αυτό το αδιέξοδο είναι αβάσταχτο να το δεχτεί ο μέσος άνθρωπος γι' αυτό και πολλοί ψάχνουν αλλού καταφύγιο και παρηγοριά, στο αλκοόλ, στην θρησκεία ενώ άλλοι καταλήγουν στην τρέλα...

Τα "Γαλάζια μάτια" είναι ένα πολύ δυνατό βιβλίο, μια συγκλονιστική κατάβαση στα έγκατα της ψυχής του μαύρου Αμερικανού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παραμένει επίκαιρο ή ότι δεν έχει αντιστοιχίες και σε άλλες κοινωνικές ομάδες, ανεξαρτήτου φυλής... Είναι βίαιο και τρυφερό ταυτόχρονα, ένα μελαγχολικό ταξίδι στην ψυχή ενός παιδιού αλλά και μιας ολόκληρης φυλής...

Τα "Γαλάζια μάτια" κρύβονταν στο βάθος της βιβλιοθήκης, αγορασμένο από την Μ. πριν πολλά χρόνια, και το ξέθαψα ψάχνοντας κάτι να διαβάσω... Είναι μια από εκείνες τις περιπτώσεις που σε εκπλήσσουν για το τι θησαυρούς μπορεί να ανακαλύψεις από εκεί που δεν το περιμένεις...